Amsterdam’daki dev arşiv: 5 bin 300 beyin yapay zeka ile haritalanacak

0

BEĞENDİM

0

Dünyanın en büyük beyin koleksiyonlarından birine sahip olan Amsterdam Beyin Bankası, 5 bin 300’den fazla insan beynini özel koşullarda saklayarak bilim dünyasına yön veriyor. Merkez, bu dev arşivi yapay zeka ile analiz ederek insan beyninin moleküler atlasını çıkarmayı hedefliyor.

40 YILLIK YOLCULUK

Amsterdam’ın güneydoğusundaki banka 1985’te nörobiyolog Prof. Dick Swaab tarafından kuruldu.

Swaab, Alzheimer’ın gizemini çözmek için ilk bağışçılarını huzurevlerinde buldu, beyin çıkarma işlemlerini bizzat yaptı.

Bugün koleksiyon, sağlıklı ve hastalıklı beyinlerden oluşan dev bir arşiv haline gelirken, her yıl dünyanın dört bir yanındaki 1500’den fazla araştırmaya örnek gönderiliyor.

BAĞIŞ SÜRECİ

Bir bağışçı hayatını kaybettiğinde ekip, “donör telefonu” ile gelen çağrı üzerine hemen harekete geçiyor. Beyin, ölümden sonraki en geç 6 saat içinde çıkarılıyor.

Sol yarımküre –70 derecede donduruluyor,

Sağ yarımküre ise parafin içinde sabitlenerek mikroskobik incelemeye hazırlanıyor.

İnsan beynine bu kadar ayrıntılı ulaşmanın tek yolu, ölüm sonrası alınan doku örnekleri.

Beyin tarayıcılarının gösteremediği yapılar, bu bankada detaylı biçimde incelenebiliyor.

Bu sayede alzheimer,parkinson, MS, travma sonrası stres bozukluğu, şizofreni, bipolar bozukluk ve depresyon gibi birçok hastalık üzerine kritik araştırmalar yapılıyor.

Bugün pek çok tedavi yaklaşımının arkasında Amsterdam Beyin Bankası’ndan gönderilen örnekler bulunuyor.

PSİKİYATRİK HASTALARIN BEYİNLERİNDE BÜYÜK AÇIK

Bankanın müdürü Inge Huitinga, en büyük eksiklerinin psikiyatrik rahatsızlıklara sahip bağışçılar olduğunu belirtiyor.

Depresyon, bipolar bozukluk ve şizofrenisi olan 1500 gönüllü kaydı bulunsa da, şu anda koleksiyonda yalnızca 258 beyin yer alıyor.

Bilim insanlarına göre güçlü bir araştırma için bu sayının en az 20 katına ihtiyaç var.

TARTIŞMALI BİR SAYFA: AIDS DÖNEMİ

1980’lerde AIDS’ten ölen genç erkeklerin beyinlerinde tespit edilen bazı anatomik farklılıklar, bilimsel açıdan önemli görülse de kamuoyunda büyük tartışmalara yol açmıştı.

Bulguların damgalamaya neden olabileceği gerekçesiyle eleştiriler uzun yıllar devam etti.

BİR BEYİNDEN 250 FARKLI ÖRNEK

Özellikle depresyon gibi karmaşık rahatsızlıkların araştırılmasında, tek bir beyinden 250 farklı bölgeden örnek alınması gerekiyor.

Alzheimer çalışmalarında ise bu sayı ortalama 80 örnek olarak kaydediliyor.

Merkezin tüm bu çalışmaları sürdürebilmesi için her yıl 1.3 milyon euro fon toplaması gerekiyor.

YENİ HEDEF: YAPAY ZEKA İLE BEYNİN MOLEKÜLER ATLASI

Amsterdam Beyin Bankası, devlet hibeleri ve yeni projelerle çıtayı daha da yükseltiyor.

Amaç, yapay zekA desteğiyle insan beyninin, gen yapısını, proteinlerini, moleküler haritasını

detaylı biçimde çıkarmak.

Bu sayede gelecekte depresyon, anksiyete ve bipolar bozukluk gibi hastalıkların yalnızca moleküler düzeyde teşhis edilebilmesi hedefleniyor.

Elif Yeşil Haberler.com / Teknoloji